¿Premio Nobel de Matemáticas?

Os Premios Nobel son outorgados cada ano a aquelas persoas ou colectivos que contribuíron de xeito notable ao desenrolo e benestar da sociedade. Foron creados por desexo expreso de Alfred Bernhard Nobel, inventor da dinamita en 1967, no seu testamento, para galardoar a labor dos profesionais en cinco campos específicos: a física, a química, a medicina, a literatura e a paz.

Deste xeito, dende 1901, cada 10 de Decembo (data na que faleceu Nobel), entréganse os Premios Nobel en cada un destos campos, ademais do Premio Nobel de Economía, creado en 1968 polo Banco Central de Suecia, a pesares de non aparecer ningunha referencia explícita no testamento de Nobel. Sen embargo, non deixa de resultar curioso que non exista un Premio Nobel de Matemáticas. ¿Por qué Alfred esqueceu ou deixou de lado intencionadamente unha ciencia tan importante como as matemáticas, históricamente admirada e que resulta tan necesaria para outros campos sí contemplados, como a física ou a química?

Existen diferentes versións que tentan ofrecer unha explicación sobre a non incursión das matemáticas no testamento de Nobel e a consecuente ausencia de Premio Nobel neste campo. Por un lado, circulan certas lendas que afirman que Nobel estaba considerando a concesión deste galardón pero, cando solicitou consello para determinar quen era merecedor do premio, todos suxeriron o nome de Mittag-Leffler, célebre matemático sueco da época. A relación entre estas dúas influintes figuras era pouco amistosa, polo que Nobel decidiu castigar para a eternidade a todo o gremio matemático. A verdadeira razón da enemistade entre Nobel e Mittag-Leffler non está demasiado clara. Namentres algúns afirman que Mittag-Leffler mantiña unha relación secreta coa muller amada por Nobel, outros achacan as malas relacións á díficil personalidade do matemático.

Sen embargo, a explicación máis aceptada e tamén a máis razoable, é simpremente que Nobel consideraba as matemáticas como unha ciencia demasiado teórica e con escasas implicacións prácticas, a diferencia doutras ciencias como a física, a química ou a medicina, que sí axudan de xeito práctico a un continuo progreso e mellora da sociedade. En certa maneira, non lle faltaba razón ao bo de Nobel pero, ao meu entender, resulta castigo excesivo para un campo que serviu e segue servindo de sustento teórico para as demais ciencias.

Ante a ausencia deste galardón, os matemáticos, o mesmo que os demais colectivos que non optan aos Premios Nobel, crearon os seus propios galardóns. Estos premios son coñecidos como as Medallas Fields, creadas polo canadiense, John C. Fields, en 1924 y que son outorgadas cada catro anos dende 1936. Como dato curioso é preciso destacar que só poden ser premiadas persoas que non cumpliran os 40 anos.